Kandydoza jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez grzyby z rodzaju Candida. Drożdżaki mogą bytować w różnych strukturach ludzkiego organizmu. Leczenie kandydozy bazuje na wykorzystaniu odpowiednich środków farmakologicznych – jednym z nich jest flukonazol.
Kandydoza – przyczyny i objawy
Kandydoza jest formą grzybicy, która wywoływana jest przez grzyby Candida – wedle aktualnego stanu wiedzy aż 15 gatunków wykazuje właściwości chorobotwórcze dla człowieka. Przeważnie do rozwoju kandydozy dochodzi wskutek endogennej infekcji wywołanej przez drożdżaki Candida albicans, które w rozmaitych częściach ludzkiego organizmu. Począwszy od skóry i jamy ustnej, a skończywszy na jelicie gruby i pochwie.
Grzybice, a co za tym idzie i kandydozy, można podzielić na dwa rodzaje:
- zewnętrzne (np. skóry, paznokci, błon śluzowych jamy ustnej)
- wewnętrzne (np. układu moczowego, pochwy, trzustki, kręgosłupa)
Specyficznym rodzajem kandydozy jest postać uogólniona tzw. kandydemia, której konsekwencją jest sepsa.
Trudno tak naprawdę wskazać jedną konkretną przyczynę rozwoju kandydozy. Do zakażenia grzybami Candida może dojść z różnych powodów m.in. długotrwałego leczenia antybiotykami, stosowania środków immunosupresyjnych, osłabienia odporności, cukrzycy, chorób zakaźnych czy wskutek przenikania mikroorganizmów przez otwarte rany pooperacyjne i pourazowe.
Objawy kandydozy są nierozerwalnie związane z miejscem bytowania drożdżaków. W grzybicy skórnej są to uciążliwy świąd oraz widoczne grudki i pęcherzyki. W przypadku układu pokarmowego mogą to być bóle brzucha, wzdęcia czy utrzymujące się uczucie zmęczenia. Natomiast grzybica rozwijająca się w obrębie pochwy może spowodować charakterystyczną wydzielinę pochwową, odczuwalne pieczenie w tym miejscu oraz ból w trakcie oddawania moczu.
Leczenie kandydozy za pomocą flukonazolu
Farmakoterapia jest najskuteczniejszym sposobem walki z grzybicą. Przykładem jednego z leków jest flukonazol, który zaliczany jest do grona III generacji azoli (pochodnych triazolu). Działanie preparatów z flukonazolem polega na ograniczeniu działania enzymu przyczyniającego się do powstawania komponentu tworzącego błonę komórkową grzyba (tzw. ergosterol). Niekompletna błona oznacza zwiększenie przepuszczalności i osłabieniem jej naturalnej zdolności ochronnej. Efektem tego jest upośledzenie wzrostu drożdżaków, które stopniowo zostają uśmiercone.
Przykładowe nazwy handlowe flukonazolu: Flucofast, Fluconazin, Fluconazole Polfarmex, Flucorta, Flumycon, Fluxazzol, Mycosyst.
Wskazania do leczenia flukonazolem
- Kandydoza inwazyjna
- Drożdżyca pochwy i żołędzi
- Obecność drożdżaków w moczu
- Drożdżakowe zakażenie skóry i błon śluzowych
Oprócz tego flukonazol sprawdzi się jako preparat zapobiegającym nawrotom infekcji drożdżakami.
Istotne kwestie dotyczące flukonazolu
Leki przeciwgrzybicze muszą osiągnąć odpowiednie stężenie w miejscu infekcji, co pozwoli na skuteczne działanie preparatu i zniszczenie chorobotwórczego mikroorganizmu. Niezwykle ważną kwestią jest to, że dawka zastosowanego środka antygrzybiczego musi być bezpieczne dla komórek pacjenta. W sytuacji gdy pasożyt opiera się działaniu leku, to wówczas mowa o grzybie opornym na środek farmakologiczne – zazwyczaj jest to efekt zmutowania genu kodującego enzym, którego działanie powinno zostać zahamowane przez flukonazol.
Bibliografia:
- Paczkowska I., Wójtowicz A., Malm A. „Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz.” Terapia i Leki 2010, 66(8): 539-543.
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=319
- https://leki.urpl.gov.pl/files/39_Fluconazole_Polfarmex.pdf
