Ból, świąd i pieczenie to przykre dolegliwości, które mogę wystąpić u kobiet w każdym wieku. Istnieje wiele czynników, które mogą być ich źródłem, a jednym z nich są grzyby z rodzaju Candida. Infekcja grzybicza pochwy i sromu jest drugą, zaraz za infekcją bakteryjną, najczęstszą przyczyną zapalenia pochwy. W aptece możemy polecić pacjentkom preparaty stosowane w leczeniu kandydozy dostępne bez przepisu lekarza, o ile w trakcie wywiadu jesteśmy w stanie zróżnicować rodzaj infekcji.
Infekcja grzybicza pochwy
Kandydozy pochwy w 85-90 % przypadków wywołane są grzybami Candida albicans, pozostałe 10 % przypadków to zachorowania wywołane Candida glabrata, które trudniej poddają się leczeniu ze względu na lekooporność.
Czynnikami predysponującymi do rozwoju infekcji grzybiczych pochwy są m.in. ciąża (oraz inne stany, w których wzrasta ilość progesteronu), leczenie immunosupresyjne, czy niekontrolowana cukrzyca.
Objawy świadczące o grzybicy pochwy to przede wszystkim ból, pieczenie, uporczywy świąd okolic intymnych, bolesność w trakcie oddawania moczu oraz podczas współżycia. W trakcie zakażenia pojawiają się zwykle białe, serowate lub grudkowate upławy bez zapachu i zmiany pH wydzieliny.
Globulki jako postać leku dopochwowego
W leczeniu infekcji intymnych główną rolę odgrywają globulki, a aktualnie także tabletki i kapsułki dopochwowe. W takiej postaci leku podawane są substancje o działaniu miejscowym, które uwalniają się po rozpuszczeniu globulki w wydzielinie pochwy. Dodatkowym składnikiem może być także substancja o właściwościach mukoadhezyjnych zwiększająca czas przebywania leku w pochwie oraz wydłużająca jego działanie miejscowe.
Przed przystąpieniem do wprowadzenia leku dopochwowego należy oddać mocz. Aplikacja powinna nastąpić z pomocą aplikatora dołączonego do opakowania. W przypadku jego braku lek należy wprowadzić jak najgłębiej-w okolicę szyjki macicy, nie w przedsionek pochwy. Jeśli nie zalecono inaczej, leki dopochwowe należy stosować na noc, w pozycji leżącej, aby zminimalizować ryzyko wypłynięcia leku.
Leki z apteki, czyli co możemy polecić bez recepty
W przypadku infekcji grzybiczej pochwy w pierwszej kolejności możemy polecić miejscowo działające leki przeciwgrzybicze zawierające fentikonazol i klotrimazol, które mogą stosować pacjentki od 16 roku życia. Preparaty zawierające te substancje czynne zmieniły kategorię dostępności z przepisu lekarza na leki OTC i są dostępne bez recepty w postaci:
Ø 1 kapsułki dopochwowej (600 mg fentikonazolu w dawce jednorazowej) – Gynoxin Uno
Ø 3 kapsułek dopochwowych (200 mg fentikonazolu w pojedynczej dawce przyjmowanej przez 3 dni z rzędu) – Gynoxin Optima
Ø 1 kapsułka dopochwowa z aplikatorem (500 mg klotrimazolu w dawce jednorazowej) – Canesten
Wydając leki miejscowe z fentikonazolem lub klotrimazolem należy poinformować pacjentkę o możliwości uszkodzenia mechanicznych środków antykoncepcyjnych np. prezerwatyw.
Preparaty dodatkowe
Wspomagająco, zarówno w leczeniu infekcji grzybiczej, jak i bakteryjnej pochwy można zarekomendować wyroby medyczne w postaci globulek dopochwowych zawierające:
- kwas mlekowy – Gynauxil, Hexagyn Duo, Regevagia
- chlorheksydynę – Chlorivag
- kwas borny – Albivag Kadefarm
- witaminę C lub jej pochodne – Zenella Med, Feminella Vagi, VITAgyn C, Iladian direct plus
- olejek z drzewa herbacianego – Cicatridina, Feminella Hyalosoft
Po zakończonym leczeniu przeciwgrzybiczym warto rozważyć przyjmowanie probiotyków ginekologicznych zawierających różne szczepy bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus, które przywracają prawidłowe środowisko pochwy.
Piśmiennictwo:
- https://www.forumginekologii.pl/artykul/metody-leczenia-zakazen-okolic-intymnych-o-etiologii-bakteryjnej-i-grzybiczej
- Gałęcka M., Szachta P., Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych. Forum Zakażeń 2013;4(2)
- Sznitowska, M. (2017). Farmacja stosowana: technologia postaci leku. PZWL
- Tuszyński, P.K. Leki pierwszego wyboru. Jak rozpoznać i leczyć najczęstsze schorzenia i dolegliwości. Wydawnictwo Farmaceutyczne, 2020
