Infekcja grzybicza jest przeważnie rezultatem niskiego poziomu higieny osobistej. Jednak w niektórych przypadkach grzybica może rozwijać się wskutek długotrwałej farmakoterapii. Co sprawia, że osoby stosujące wziewne leki sterydowe są w grupie ryzyka występowania grzybicy jamy ustnej? Jak można zapobiec rozwojowi tej choroby?

Leczenie sterydami wziewnymi a grzybica jamy ustnej

 

Sterydy wziewne to produkty lecznicze stosowane głównie u pacjentów z chorobami pulmonologicznymi. Ich niewątpliwą zaletą jest skoncentrowane działanie na układ oddechowy – aplikacja leku powoduje, że rozpylona substancja lecznicza dociera do oskrzeli i powoduje szybkie efekty. Jednocześnie leki omijają układ pokarmowy, co pozwala ograniczyć ryzyko np. podrażnienia żołądka czy kumulacji w wątrobie. Bezpośrednie oddziaływanie leków wziewnych na układ oddechowy pozwala zastosować niewielkie dawki i w ten sposób ograniczyć ryzyko występowania działań niepożądanych.

Niestety wziewne leki sterydowe nie są pozbawione wad. Glikokortykosteroidy powodują wyniszczenie naturalnej flory bakteryjnej w jamie ustnej, co prowadzi do zmniejszenia naturalnych zdolności do ochrony przed infekcjami grzybiczymi. W połączeniu z nieprawidłową higieną jamy ustnej, niedoborami żywieniowymi i stosowaniem innych leków (np. antybiotyków) organizm jest narażony na rozwój kandydozy. Warto też dodać, że infekcja grzybicza może mieć charakter progresywny i ulec przemieszczeniu m.in. do przełyku czy żołądka.

Jak zapobiec grzybicy jamy ustnej w trakcie leczenia wziewnymi sterydami?

 

Jednym z najskuteczniejszych sposobów jest regularne przepłukiwanie ust i mycie zębów po aplikacji leku. Ponadto lekarze zalecają, aby przed i po użyciu inhalatora do wziewów umyć i zdezynfekować ustnik aparatu. Zmniejsza to ryzyko rozwoju chorobotwórczych patogenów, które z czasem mogą zakazić jamę ustną. Równie dobrym sposobem jest wybór aparatu o przedłużonym dozowniku. Tego typu przedmiotu pozwalają zaaplikować lek bezpośrednio do gardła. Nie można też zapominać, że dużą rolę w profilaktyce odgrywa prawidłowa technika aplikacji leku – skoordynowanie wziewu z wdechem jest niezbędne, aby rozpylona substancja lecznicza dotarła do dróg oddechowych, aniżeli została zatrzymana w jamie ustnej.

Jak leczyć grzybicę jamy ustnej?

 

Pierwszym krokiem jest wykonanie badania mykologicznego oraz antymykogramu. Dzięki nim specjalista może określić szczep chorobotwórczego grzyba, który wywołał infekcję i na tej podstawie dobrać najskuteczniejsze leki.

Preparaty antygrzybicze mogą być stosowane miejscowo lub systemowo. Te pierwsze są przeważnie polecane przy łagodnych i umiarkowanych postaciach infekcji grzybiczej. Należą do nich:

• żele z mikonazolem (np. Miconal żel)
• fiolet goryczki w formie wodnego rozwtworu (1%)
• kremy z klotrimazolem (np. Clotrimazolum Hasco)
• nystatyna w formie proszku do sporządzenia zawiesiny doustnej (np. Nystapol)

Jeżeli chodzi o tabletki przeciwgrzybicze dostępne bez recepty to jednym z najpopularniejszych leków jest Chlorchinaldin VP. Chlorchinaldol zawarty w preparacie ma działanie antyseptyczne, a jego działanie przypuszczalnie polega na chelatowaniu jonów żelaza na powierzchni występujących grzybów i tym samym powoduje ich śmierć. Chlorchinaldin jest lekiem w formie tabletek do ssania.

Oprócz powyższych zaleca się wprowadzić dietę ubogą w węglowodany, wyeliminować czynniki mogące osłabić stan mikroflory (np. palenie papierosów, alkohol) oraz wdrożyć suplementację witaminami z grupy B i witaminą C.

Bibliografia:

1. Korzeniowska K., Pawlaczyk M. „Kandydoza jamy ustnej po wieloletnim stosowaniu glikokortykosteroidu wziewnego – opis przypadku.” Farmacja Współczesna 2018, 11: 55-57.
2. Derda M., et al. „Pasożyty jamy ustnej.” Problemy Higieny i Epidemiologii 2015, 96(2): 340-343.
3. Kobierska-Brzoza J., Wrzyszcz-Kowalczyk A. „Występowanie drobnoustrojów Candida spp. W jamie ustnej u dzieci chorych na astmę oskrzelową.” Mikologia 2007, 14(4): 237-240.
4. Petkowicz B., et al. „Kandydoza jamy ustnej.” Gerontologia Polska 2006, 4: 160-164.