Infekcje grzybicze są zazwyczaj kojarzone z nieprawidłową higieną osobistą. Jednak w wielu przypadkach zakażenia o charakterze drożdżycy lub kandydozy stanowią następstwo rozmaitych chorób. Na czym polega zależność między występowaniem grzybicy a cukrzycą? Czy ten problem dotyczy wszystkich diabetyków?

Grzybica w cukrzycy – co stanowi przyczynę?

Istnieje szereg powodów występowania infekcji grzybiczych u pacjentów borykających się z problemem cukrzycy. Jednym z nich jest fakt, że w przebiegu chorób o charakterze autoimmunologicznych jak cukrzyca powodują mniej lub bardziej poważnie uszkodzenia struktur naczyniowych tzw. mikro- lub makroangiopatie. Problemom tym przeważnie towarzyszy uszkodzenie nerwów obwodowych, czego wyrazem jest tzw. stopa cukrzycowa. Zaburzenie czucia i nieprawidłowe ukrwienie stóp sprawia, że stopy osób z cukrzycą są mocniej podatne na wszelkiego rodzaju urazy, co w konsekwencji może ułatwić wnikanie chorobotwórczych grzybów i tym samym wywoływać infekcje. Stopie cukrzycowej często towarzyszą rozmaite wady i zniekształcenia anatomiczne, a to jest kolejnym czynnikiem potęgującym ryzyko zakażenia.

Warto też wspomnieć, że neuropatie cukrzycowe nie dotyczą wyłącznie stóp – problem ten jest niezwykle częsty w obrębie układu moczowego lub przewodu pokarmowego, co skutkuje grzybicami okolic intymnych lub grzybicą układową (wewnętrzną).

Wielu pacjentów z cukrzycą jest zmuszona do częstych hospitalizacji m.in. w związku z wykonywaniem zastrzyków insulinowych czy koniecznością cewnikowania. Środowisko szpitalne stanowi duże ryzyko zakażenia grzybiczego. Niemniej jednak w kontekście zastrzyków z insuliną warto wspomnieć, że infekcja może się również rozwinąć w warunkach domowych – przeważnie przy nieprzestrzeganiu kwestii związanych z higieną wykonywanych iniekcji.

Cukrzyca to stan związany z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego. Zaburzenia immunologiczne najczęściej dotyczą naturalnych mechanizmów obronnych:

• pogorszonej chemotaksji, co w konsekwencji upośledza napływanie komórek immunologicznych do obszaru objętego zakażeniem,
• obniżonej skuteczności procesu fagocytozy, co sprawia, że leukocyty nie są zdolne do pochłaniania strzępek chorobotwórczego grzyba.

Nie można zapominać, że cukrzyca jest stanem powodującym podwyższony poziom glukozy we krwi. Wysokie stężenie cukru oznacza wzmożenie zasobów energetycznych komórek, co stanowi idealne warunki dla rozwoju grzybów.

Ponadto, podobnie jak u osób zdrowych, cukrzyca może być następstwem nieprawidłowej pielęgnacji skóry i nieprzestrzegania higieny osobistej. W tym miejscu warto wspomnieć, że osoby otyłe powinny szczególnie zadbać o higienę ciała w obrębie fałdów skórnych – miejsc o zwiększonym poziomie wilgotności i bardziej podatnych na wszelkie obtarcia naskórka.

Grzybica a cukrzyca – gdzie występują infekcje?

Przeważająca liczba przypadków infekcji grzybiczych w cukrzycy rozwija się w obrębie skóry stóp i paznokci, co wiąże się z wcześniej wspomnianym problemem stopy cukrzycowej i deformacji. Oprócz tego grzybica w przebiegu cukrzycy może pojawić się w formie:

• zakażeń w obrębie błon śluzowych,
• kandydozy lub drożdżycy sromu i pochwy,
• łupieżu pstrego, który obejmuje nie tylko skórę głowy, ale i cały tułów,
• wyprzeni drożdżakowych w obrębie przestrzeni międzypalcowych, szpary międzypośladkowej, pachwin czy wyżej wymienionych fałdów skórnych,
• specyficznych infekcji grzybiczych tzw. mukomyrkozy, która u osób z cukrzycą ma zwykle postać nosowo-mózgową – ten rodzaj grzybicy jest szczególnie niebezpieczny i niejednokrotnie okazuje się śmiertelny.

Bibliografia:

1. Kowalewska B., et al. „Grzyby drożdżopodobne w układzie pokarmowym u dzieci i młodzieży chorujących na cukrzycę typu 1.” Pediatric Endocrinology, Diabetes & metabolism 2014, 20(4): 170-177.
2. Macura A., et al. „Podatność paznokci na zakażenie grzybicze u chorych na cukrzycę typu 1 i 2 z długoterminową złą kontrolą glikemii.” Przegląd Lekarski 2007, 64(6): 406-409.
3. https://cukrzycapolska.pl/powiklania-cukrzycowe/grzybica-cukrzyca/