Infekcje grzybicze dość jednoznacznie kojarzą się z problemami dotyczącymi skóry. W rzeczywistości zakażenia niektórymi grzybami mogą spowodować pojawienie się schorzeń narządów wewnętrznych. Za przykład może posłużyć kandydoza, która atakuje różne odcinki przewodu pokarmowego.
Przyczyny kandydozy przewodu pokarmowego
Kandydoza jest infekcją wywołaną grzybami (drożdżaki) Candida albicans, które podobnie jak niektóre szczepy bakterii stanowią element naturalnej flory fizjologicznej organizmu. Prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowe i odpowiednia kondycji mikrobioty sprawiają, że nadmierny rozrost drożdżaków zostaje ograniczony i nie mają one chorobotwórczego charakteru dla człowieka. Jednak niektóre czynniki ryzyka mogą spowodować rozwój grzybicy:
- cukrzyca
- transplantacje narządów
- stosowanie leków wziewnych
- cewniki wewnątrznaczyniowe
- część chorób nowotworowych
- uszkodzenia błon śluzowych np. języka i dziąseł
- długotrwałe leczenie antybiotykami, środkami immunosupresyjnymi, inhibitorami pompy protonowej
- upośledzenie prawidłowej pracy układu immunologicznego np. wskutek AIDS lub chemioterapii
Infekcja wywołana przez Candida obejmuje różne części przewodu pokarmowego – począwszy od jamy ustnej, przez jelita, a skończywszy na odbycie. Objawy i leczenie kandydozy są ściśle uzależnione od miejsca występowania drożdżaków.
Kandydoza przewodu pokarmowego – rodzaje i leczenie
Terapia kandydozy układu pokarmowego bazuje na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych – farmakoterapię należy dostosować do aktualnej lokalizacji mikroorganizmu i zastosować preparat, który pozwoli skutecznie przeciwdziałać występującym niedogodnościom.
Kandydoza jamy ustnej i gardła
Główne symptomy tego zakażenia drożdżakami Candida albicans to charakterystyczne zaczerwienienie błon śluzowych w obrębie dziąseł, języka i gardła, którym towarzyszą białe błony i płytki. W niektórych przypadkach mogą występować zmiany zapalne np. w obrębie kącików ust. Do leczenia wykorzystuje się miejscowe preparaty antygrzybicze (np. klotrimazol, nystatyna), natomiast przy ciężkich infekcjach poleca się zastosować flukonazol.
Kandydoza przełyku
Grzybica przełyku spowodowana przez Candida albicans powoduje zaczerwienienie błony śluzowej z biało-żółtawymi płytkami oraz zaburzenia przełykania m.in. w postaci dolegliwości bólowych (odynofagia) lub trudności z przełknięciem (dysfagia). Czasami mogą występować owrzodzenia, gorączka – znacznie rzadziej wspomina się o krwawieniu. W farmakoterapii stosuje się flukonazol – doustnie lub dożylnie. Przy ciężkiej postaci kandydozy przełyku poleca się echinokandyn lub AmB-d.
Kandydoza jelit i żołądka
Kandydoza tych części przewodu pokarmowego ma zwykle charakter wtórny i zwykle stanowi następstwo istniejących już problemów żołądka – przeważnie choroby nowotworowej. Drożdżaki prowadzą do powstawania powierzchownych owrzodzeń. W jelitach dochodzi do zgrubienia fałdów błony śluzowej. Ponadto wspomina się o objawach niespecyficznych, które wymagają z różnicowania z innymi chorobami układu nerwowego. Te symptomy to m.in. biegunka, nudności, bóle brzucha, wymioty, brak apetytu i spadek masy ciała. Do zwalczenia grzybów w żołądku poleca się nystatyny, ketokonazol, flukonazol lub itrakonazol, przy czym dobór leku jest uzależniony stricte od aktualnego stanu chorego. Przy kandydozie jelit zwykle są to nystatyny, a wcześniej wymienione preparaty są rekomendowane w cięższych przypadkach.
Kandydoza odbytnicy
Świąd odbytu jest częstym problemem spowodowanym przez bytowanie drożdżaków Candida, które powodują wyraźny odczyn rumieniowy i macerację skóry. Zakażenie powierzchni odbytnicy może postępować zarówno do kanału odbytu, jak i na dalsze części powierzchniowe (np. pośladki). W tym przypadku można zastosować regularne przemywanie skóry odbytnicy za pomocą roztworu gencjana lub wykorzystać miejscowe leki antygrzybicze.
Bibliografia:
- Rogalski P. „Kandydoza przewodu pokarmowego-fakty i mity.” Gastroenterologia Kliniczna 2010, 2(3): 87-97.
- Paczkowska I., Wójtowicz A., Malm A. „Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz.” Terapia i Leki 2010, 66(8): 539-543.
