Infekcje grzybicze są niezwykle częstym problemem dermatologicznym. Drożdżyca, kandydoza czy dermatofitozy mogą rozwijać się na różnych częściach ciała – w wielu przypadkach chorobotwórcze grzyby atakują paznokcie. Choć farmakoterapia wykazuje dużą skuteczność w walce z uciążliwymi mikroorganizmami, to jednak w niektórych przypadkach niezbędne jest sięgnięcie po inne rozwiązania. Czy laseroterapia pozwala na efektywne pokonanie grzybicy?
Kiedy zdecydować się na laserowe leczenie grzybicy?
Grzybica skóry i paznokci przeważnie polega na miejscowej farmakoterapii. Maści, kremy, żele czy lakiery rzeczywiście okazują się skuteczne w przeciwdziałaniu infekcjom grzybiczym, ale niejednokrotnie zakażenie może okazać się oporne – składniki aktywne leków mają ograniczone zdolności penetracji warstw skóry i płytki paznokciowej. Wówczas zalecane jest rozpoczęcie systemowego leczenia farmakologicznego, które przeważnie jest długotrwałe. Niestety to może rodzić pewne problemy dla pacjentów:
- u części dawka leku okazuje się zbyt duża i może powodować występowanie skutków ubocznych.
- u innych istnieje ryzyko występowania interakcji z innymi środkami farmakologicznymi.
Wówczas alternatywą okazuje się skorzystanie z terapeutycznych właściwości światła laserowego, które jest nie tylko skuteczne wobec grzybicy skóry, ale i dostatecznie bezpieczne dla pacjenta.
W jaki sposób laseroterapia oddziałuje na skórę?
Aparatura do leczenia laserowego różni się od siebie szeregiem parametrów m.in. długością emitowanej wiązki, barwą światła czy intensywnością i rodzajem działania. W przypadku grzybicy najczęściej wykorzystuje się laser Nd:YAG (neodymowo-yagowy) o długości 1064 nm. Emitowane światło wykazuje właściwości grzybobójcze, a generowana wiązka przenika przez całą grubość płytki paznokciowej i powoduje niszczenie grzybiczych strzępków także w tkankach sąsiednich. Laserowi przypisuje się też właściwości immunomodulujące i oddziaływanie na macierz paznokcia, co stanowi wsparcie dla procesów regeneracji. Niemniej jednak w większości przypadków lasteroterapia jest raczej postrzegana jako forma uzupełnienia leczenia farmakologicznego i antybiotykoterapii. Wyniki prac naukowych przedstawionych w przeglądzie[2] z 2016 roku pokazują dość dużą rozbieżność w zakresie skuteczności laserowego leczenia grzybicy paznokci.
Oprócz laseru Nd:YAG często wspomina się o:
- laserze Q-switch
- laserze diodowym
- ablacyjnym laserze CO2
W przypadku laseroterapii warto też wspomnieć o działaniu biostymulacyjnym, które może doprowadzić m.in. do polepszenia mikrokrążenia i angiogenezy, wzrostu syntezy kolagenu i poprawy właściwości skóry, zwiększenia natlenowania tkanek czy ułatwienia odpływu limfy z obszarów objętych zmianami zapalnymi. Właściwości te stanowią dobrą formę uzupełnienia procesu walki z grzybicą skóry i paznokci.
Laserowe leczenie grzybicy – przeciwwskazania
Niestety nie w każdym przypadku istnieje możliwość skorzystania z laseroterapii. Osoby cierpiące z powodu cukrzycy, padaczki, chorób nowotworowych czy schorzeń autoimmunologicznych w obrębie miejsca zabiegowego nie mogą przystąpić do zabiegu. Promieniowanie laserowe jest również niewskazane dla kobiet w okresie ciąży i karmienia piersią. Ponadto należy pamiętać o ryzyku występowania fotoalergii i fototoksyczności! Przyjmowanie niektórych leków i ziół może okazać się niebezpieczne i zwiększyć wrażliwość organizmu na emitowane światło. Przykładowymi fotouczulaczami są niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. miejscowe stosowanie maści z ketoprofenem lub naproksenem), antykoncepcja hormonalna, dziurawiec zwyczajny, nagietek lekarski, retinoidy czy tetracykliny.
Bibliografia:
- Erkiert-Polguj A., Algiert B., Rotsztejn H. „Nowe możliwości leczenia grzybicy paznokci za pomocą światła.” Przegląd Dermatologiczny 2016, 103, 246-253.
- Lidell LT., Rosen T. „Laser therapy for onychomycosis: fact or fiction?.” Journal of Fungi 2015, 1(1): 44-54.
- Łabędzka H., Jędrasik E., Wasilewska-Michalak A. „Zastosowanie laserów w kosmetologii.” Postępy Kosmetologii 2011, 3: 37-41.
- Kozarev J. „Novel laser therapy in treatment of Onychomycosis.” Journal of the Laser and Health Academy 2010, 1: 1-8.