Co powoduje groźne infekcje grzybicze u pacjentów z COVID-19?

COVID-19 to choroba o bardzo różnym przebiegu – od bezobjawowego po zagrażającą życiu niewydolność oddechową. U osób ciężko chorujących układ odpornościowy może działać nieprawidłowo, powodując zarówno stan zapalny, jak i osłabienie odporności, co stwarza podatny grunt dla dodatkowych infekcji. Naukowcy zaobserwowali, że u części pacjentów z ciężkim COVID-19 rozwijają się groźne inwazyjne infekcje grzybicze, które są trudne do rozpoznania i leczenia, a charakteryzują się wysoką śmiertelnością. Wśród nich wyróżniono dwa główne typy: grzybicę płucną związaną z COVID-19 (CAPA) oraz mukormykozę związaną z COVID-19 (CAM). Ta druga to rzadka, ale bardzo niebezpieczna infekcja, której ryzyko wzrasta u osób z cukrzycą, stosujących sterydy lub mających osłabioną odporność.

Badanie przeprowadzone w dużym szpitalu obserwowało pacjentów z ciężkim COVID-19 przebywających na oddziale intensywnej terapii. Porównano grupę 20 osób, u których rozwinęła się infekcja grzybicza, z grupą kontrolną 19 pacjentów bez takich infekcji. Wyniki były zaskakujące – obie grupy były podobne pod względem wieku, płci, chorób współistniejących, a nawet ciężkości COVID-19 i rodzaju potrzebnego wsparcia oddechowego. Jednak kluczowa różnica dotyczyła stosowania leków – aż 90% pacjentów z infekcjami grzybiczymi otrzymywało sterydy w leczeniu COVID-19, podczas gdy w grupie kontrolnej było to tylko około 16% osób. „Stosowanie sterydów okazało się najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju inwazyjnych infekcji grzybiczych” – piszą autorzy badania. Pacjenci z infekcjami grzybiczymi znacznie częściej otrzymywali deksametazon (45% vs 5%) oraz metyloprednizolon (45% vs 10%), a także leki immunomodulujące jak tocilizumab czy anakinra (40% vs 5%).

Jakie są wyniki badań i jak unikać niebezpiecznych powikłań?

Co ciekawe, w przeciwieństwie do wyników z innych badań, intubacja nie zwiększała ryzyka infekcji grzybiczej w tej grupie pacjentów. Sugeruje to, że samo uszkodzenie płuc i dróg oddechowych przez wirusa SARS-CoV-2 może wystarczyć, by ułatwić rozwój takich infekcji. Badacze zauważyli również, że większość pacjentów z grzybiczym zapaleniem zatok i grzybicą oczno-nosową otrzymywała standardową terapię tlenową przez nos. Tlen podawany przez kaniulę nosową może powodować suchość i uszkodzenie tkanek nosa i zatok, co może sprzyjać rozwojowi mukormykozy. Najczęstszymi patogenami wywołującymi infekcje grzybicze u badanych pacjentów były Aspergillus fumigatus (około 38% przypadków) oraz Rhizopus oryzae (około 24% przypadków). Wśród wszystkich pacjentów z infekcjami grzybiczymi, u 65% rozpoznano inwazyjną aspergilozę, a u 35% mukormykozę związaną z COVID-19.

Najbardziej niepokojący jest fakt, że śmiertelność w ciągu 28 dni była znacznie wyższa w grupie z infekcjami grzybiczymi (60%) niż w grupie kontrolnej (około 16%). Badanie to pokazuje, jak ważne jest rozważne stosowanie leków steroidowych u pacjentów z COVID-19. Sterydy mogą ratować życie, ale jednocześnie zwiększają ryzyko poważnych infekcji grzybiczych, które dramatycznie pogarszają rokowanie. Autorzy podkreślają, że infekcje grzybicze związane z COVID-19 są trudne do rozpoznania i leczenia, a ich występowanie znacząco wzrosło w okresie pandemii. Warto zauważyć, że w badaniu przeprowadzono szczegółową identyfikację patogenów grzybiczych przy użyciu różnych technik, w tym analizy DNA i sekwencjonowania. Dla niektórych grzybów wykonano także testy wrażliwości na leki przeciwgrzybicze, co pomogło w doborze odpowiedniego leczenia.

Jeśli chorujesz na COVID-19 i otrzymujesz leczenie steroidami, bardzo ważne jest, abyś informował lekarza o wszelkich niepokojących objawach. Wczesne rozpoznanie i leczenie infekcji grzybiczej może uratować życie. Objawy, na które warto zwrócić uwagę, to m.in. uporczywy kaszel, krwioplucie, gorączka nieustępująca mimo leczenia COVID-19, ból i obrzęk twarzy, zwłaszcza w okolicy oczu i nosa, oraz zaburzenia widzenia. Naukowcy zaznaczają, że potrzebne są dalsze badania z większą liczbą pacjentów, aby lepiej zrozumieć mechanizmy powstawania infekcji grzybiczych u pacjentów z COVID-19 i opracować skuteczniejsze strategie zapobiegania oraz leczenia. Badanie to jest ważnym krokiem w kierunku lepszego zrozumienia powikłań COVID-19 i może pomóc w opracowaniu bardziej bezpiecznych protokołów leczenia dla pacjentów z ciężkim przebiegiem tej choroby.

Podsumowanie

Badanie przeprowadzone na grupie pacjentów z ciężkim COVID-19 wykazało istotny związek między stosowaniem sterydów a rozwojem inwazyjnych infekcji grzybiczych. W grupie pacjentów z infekcjami grzybiczymi aż 90% otrzymywało sterydy, podczas gdy w grupie kontrolnej tylko 16%. Najczęstszymi patogenami były Aspergillus fumigatus i Rhizopus oryzae, powodujące głównie inwazyjną aspergilozę i mukormykozę. Śmiertelność w grupie z infekcjami grzybiczymi była znacząco wyższa i wynosiła 60% w porównaniu do 16% w grupie kontrolnej. Badanie podkreśla konieczność ostrożnego stosowania sterydów u pacjentów z COVID-19 oraz znaczenie wczesnego rozpoznawania i leczenia infekcji grzybiczych jako groźnych powikłań tej choroby.