Czy komórki odpornościowe mogą nasilać zapalenie mózgu?
Naukowcy odkryli, że komórki CD4 – ważne komórki odpornościowe – mogą nasilać zapalenie mózgu podczas groźnych zakażeń grzybiczych. Chodzi o infekcje spowodowane przez grzyb Cryptococcus neoformans, który szczególnie atakuje osoby z osłabionym układem odpornościowym, jak chorzy na AIDS. Ten grzyb powoduje zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i jest odpowiedzialny za około 100 tysięcy zgonów rocznie na świecie. Paradoksalnie, komórki CD4, które normalnie powinny chronić nas przed infekcjami, w tym przypadku mogą przyczyniać się do pogorszenia stanu pacjenta.
Badanie przeprowadzone na myszach pokazało, że komórki CD4 wnikają do mózgu dopiero przy wysokich poziomach zakażenia grzybiczego. Tam spotykają się z mikroglejem – komórkami odpornościowymi, które na stałe mieszkają w mózgu. Naukowcy odkryli szczególny typ mikrogleju, który nazwali „mikroglejem związanym z zapaleniem”. Te komórki, choć wyglądają na bardziej aktywne w walce z grzybem, w rzeczywistości gorzej radzą sobie z jego zabijaniem niż zwykły mikrogley. Co więcej, pod wpływem komórek CD4 mikrogley zaczyna się intensywnie rozmnażać, co nasila zapalenie w mózgu.
Odkrycie to może pomóc zrozumieć, dlaczego u niektórych pacjentów z AIDS dochodzi do zespołu odtworzenia odpornościowego – stanu, w którym poprawa funkcji układu odpornościowego paradoksalnie prowadzi do pogorszenia objawów neurologicznych. Wyniki badania wskazują, że blokowanie nadmiernej proliferacji mikrogleju może być nowym sposobem leczenia ciężkich zakażeń grzybiczych mózgu. To ważne odkrycie, bo dotychczasowe metody leczenia skupiały się głównie na zwalczaniu samego grzyba, a nie na kontrolowaniu szkodliwej reakcji zapalnej w mózgu.
Podsumowanie
Najnowsze badania naukowe ujawniły zaskakujący mechanizm, w którym komórki CD4 – kluczowe elementy układu odpornościowego – mogą paradoksalnie nasilać zapalenie mózgu podczas zakażeń grzybem Cryptococcus neoformans. Ten patogen szczególnie zagraża osobom z osłabionym układem odpornościowym, zwłaszcza chorym na AIDS, powodując zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i przyczyniając się do około 100 tysięcy zgonów rocznie na świecie. Eksperymenty na myszach wykazały, że komórki CD4 wnikają do mózgu przy wysokich poziomach zakażenia, gdzie wchodzą w interakcje z mikroglejem – stałymi komórkami odpornościowymi mózgu. Naukowcy zidentyfikowali specjalny typ mikrogleju związanego z zapaleniem, który mimo pozornie większej aktywności, gorzej radzi sobie z eliminacją grzyba niż zwykły mikrogley. Pod wpływem komórek CD4 mikrogley intensywnie się rozmnaża, co nasila destrukcyjne zapalenie w tkance mózgowej. Odkrycie to rzuca nowe światło na mechanizm zespołu odtworzenia odpornościowego u pacjentów z AIDS, gdzie poprawa funkcji immunologicznych paradoksalnie pogarsza objawy neurologiczne. Wyniki badania sugerują, że blokowanie nadmiernej proliferacji mikrogleju może stanowić innowacyjną strategię terapeutyczną w leczeniu ciężkich zakażeń grzybiczych mózgu, uzupełniając dotychczasowe podejście skupione wyłącznie na zwalczaniu patogenu.
